Engelli olup bunu usulüne uygun belgeleyen kişiler prim gün sayılarını doldurmaları halinde emekli olabilir. Öncelikle malulen emeklilik ile engellilik nedeniyle emekliliğin farklı şeyler olduğunu bilmek gerekmektedir. Malulen emeklilik ilk defa işe girdikten sonra çalışma gücünün %60’ını kaybedenler için söz konusu iken bu yazıda ele alınan emeklilik türleri ile ilgisi bulunmamaktadır.
Engelli Vergi İndirimi İle Emeklilik
Bu emeklilik türünden faydalanmak isteyen kişiler öncelikle çalıştığına dair işyerinden imzalanıp, kaşelenmiş yazı, son aya ait SGK hizmet dökümü ve engellilik durumunu belirtir “Engellilik Sağlık Kurulu Raporu” ile ilgili vergi dairesine başvurmalıdır. Vergi daireleri bu başvuruyu Gelir İdaresi Başkanlığı Merkez Sağlık Kuruluna göndermekte ve Merkez Sağlık Kurulunca eldeki rapor incelenerek kişinin sakatlık-engellilik derecesi üç derece olmak üzere tespit edilip vergi dairesine bildirilmektedir. Vergi dairesi tespit edilen sakatlık derecesini başvuran kişinin işverenine tebliğ etmektedir. Kişi bu belge ile birlikte sakatlık derecesinin gerektirdiği prim günü ve sigortalılık süresi şartlarını sağlıyorsa emekli olma hakkını kazanmaktadır. Bu emeklilik türünde herhangi bir yaş şartı bulunmamaktadır.
Kişinin engelli vergi indirimine hak kazandığını gösteren belgeyi Kuruma ibraz etmesi yeterli olup, belgenin düzenlenme tarihinde sigortalı olup olmadığının veya vergi indiriminden faydalanmış olup olmadığının herhangi bir önemi yoktur.
Çalışma Gücü Kayıp Oranı İle Emeklilik
2008/Ekim (hariç) öncesi sigortalılığı başlayan ancak işe girmeden önce %60 veya daha fazla oranda çalışma gücünü kaybeden/malul olan kişi 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün şartıyla emekli olabilmektedir. Bu süreler tabloda görüleceği üzere işe giriş tarihine göre aşamalı olarak değişmektedir. Aslında bu kolaylık “işe girişten sonra malul olma” şartını sağlamadığı için normal maluliyet aylığını alamayan kişiler için tanınmıştır. Bu kişiler işe girişten sonra malul olsaydı 10 yıl sigortalılık şartı ve 1800 prim ödeme gün sayısı ile (bakıma muhtaç kalmışsa sadece 1800 gün şartı ile) emekli olabilecekken maluliyetin işe girmeden önce gerçekleşmesi nedeniyle mağduriyet yaşamaktadır. İşte bu emeklilik türüyle bu kişilerin daha fazla sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı karşılığında emekli olmalarına imkan sağlanmaktadır. Yine ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce veya sonra çalışma gücü kayıp oranı % 40-% 59 arasında olduğu tespit edilenlere de aşağıdaki tabloda yer alan süre ve günleri sağlamaları durumunda herhangi bir yaş şartı olmaksızın emeklilik imkanı tanınmaktadır.
Engelli Çalışanların Emeklilik Tablosu
